Voor het zingen de kerk uit?

Laatst stond er in een artikel in de krant dat de Westlandse zangkoren schreeuwen om jonge aanwas. Het was het juiste moment om een dergelijk artikel te publiceren, want diezelfde week vierde het Westlandse Korenfestival haar tienjarig bestaan. In eerste instantie bedacht ik me, dat er wel erg veel Westlandse koren zijn, dus als er hier en daar een koor zou wegvallen, zou het mij niet opvallen. Heel bijzonder is dat in het artikel wordt aangegeven dat er geen koorleden onder de vijftig jaar zijn; bij één koor was de gemiddelde leeftijd 65 jaar.
Toch is dat zo gek nog niet. We worden allemaal wat ouder, maar voelen en gedragen ons steeds jonger. Twee generaties geleden zat je na je zestigste al achter de geraniums, toch? Dus waar ik in een eerdere column een artikel aanhaalde, dat 80 het nieuwe 65 zal zijn in de toekomst, zo zou voor de koren kunnen gelden dat 50 het nieuwe 30 is. Geen zorgen dus voor de gemiddelde leeftijd.

Wat wel een probleem is, is dat er geen ‘nieuwe’ aanwas is en er aan de andere zijde wegens hoge leeftijd leden wegvallen. Dat zien we ook al jaren in de kerken gebeuren. Aartsbisschop Eijk verwacht dat er over tien jaar van de 280 kerken in zijn aartsbisdom Utrecht hooguit 15 kerken overblijven. Dat is zorgwekkend. Wim Eijk gaf in de Gelderlander aan dat ‘de kerk niet gesloten wordt door mensen die nog komen of door mij, maar door degenen die wegblijven en niet meer bijdragen’. Hij vergeet echter dat mensen niet zonder reden wegblijven. De kerken hebben er niets aan gedaan om jongeren te trekken.

Persoonlijk heb ik ooit belijdenis gedaan. Dat lijkt op commune, maar dan vrijwillig, grap ik altijd. Sinds mijn jeugd heb ik allerlei functies gehad als vrijwilliger bij deze kerk, maar ben ik bijna 40 jaar alleen maar tegen muren opgelopen. En alle pogingen om zo nu en dan een moderne dienst te organiseren met hedendaagse muziek voor jongere mensen zijn op niets uitgelopen. Je bent als jongere van harte welkom, maar je zal je moeten committeren aan de sterk verouderde kerkdienst met gezangen en psalmen van vele eeuwen geleden. De meest recente liederen zijn geschreven door Huub Oosterhuis op jonge leeftijd. Als je hem niet kent: hij is de vader van Trijntje Oosterhuis, bijna 85 jaar oud.
Onze laatste dominee, die in januari 2019 met emeritaat gaat, heeft bij zijn aanstelling, na herhaaldelijk verzoek mijnerzijds, geweigerd iets voor jongeren in de kerk te doen. Ze zijn van harte welkom, mits ze zich committeren aan de traditionele kerkdienst. Dat was de laatste keer, dat ik een kerkdienst heb bijgewoond in ‘mijn eigen kerk’, behalve dan de herdenkingsdienst voor mijn overleden moeder. Ben ik spiritueel? Jazeker. Geloof ik in een allesomvattende liefde, die ons bindt? Ook dat. Maar ik draag het Feyenoord-geloof uit: “Geen woorden maar daden”. Door als vrijwilliger wat te kunnen betekenen voor de samenleving. Zoals in de Seniorenraad Westland.

Voor de koren is het nog niet te laat. Ze kunnen zich nog aanpassen en dan hopen dat ‘jongeren’ zich bij hen thuis voelen. Lukt dat niet, dan is het echt niet gek om koren samen te voegen of gewoon te stoppen. Het artikel gaf aan dat er nu popkoren als paddenstoelen uit de grond schieten. Daar waar er dingen verdwijnen, doemen er onvermijdelijk andere zaken op. Zolang mensen willen zingen. Of op een moderne manier spiritualiteit willen beleven . . .  zonder dogma’s.


Gerard van Daalen