De meeste automobilisten denken dat ze beter rijden dan de gemiddelde bestuurder. Toch zullen er maar weinigen een nieuw rijexamen probleemloos doorstaan. Ik ben er ook voor mijzelf nog niet van overtuigd, ondanks veel schadevrije jaren.
Ook vele beleggers denken dat ze slimmer zijn dan de markt. In ieder geval hebben veel beleggers het streven om de koersbewegingen te kunnen voorspellen en tijdig in of uit te stappen. Over een langere periode blijven echter heel veel particuliere én professionele beleggers achter bij het marktgemiddelde.
Huiseigenaren hebben weer een andere uitdaging. Hoe lang en tegen welk percentage gaan zij hun hypotheek vastzetten. Een behoorlijk groot dilemma bij de huidige lage rentestand.
Met het afsluiten van verzekeringen is het al niet anders. Hoe hoog neem je je eigen risico? Welke dekking heb je nodig? Het juiste antwoord weet je pas als je iets te claimen hebt.
Al dit soort verstrekkende beslissingen moeten worden genomen zonder dat je daar ooit examen voor hebt hoeven te doen. Of had jij wel lessen in beleggen, huizen kopen en verzekeren?
Gelukkig kan je informatie krijgen bij allerlei specialisten, zoals bankadviseurs, verzekeringstussenpersonen, fiscalisten, enzovoort. Toch weet je dat zo’n advies ook niet altijd alleen in jouw belang wordt gegeven. Omdat je zelf niet voldoende basiskennis hebt kan je het gegeven advies maar moeilijk naar waarde beoordelen.
Je zou verwachten dat ouders hun kinderen leren omgaan met geld, maar iedereen die daar ooit een poging toe heeft gedaan weet dat de boodschap niet altijd overkomt. Bovendien weten volwassenen ook niet altijd waar Abraham de mosterd haalt.
Financiële levenslessen als schoolvak?
Zou het dan geen tijd worden om het vak Financiële Levenslessen te introduceren op school? Waarmee scholieren al vroeg worden gewezen op de mogelijke financiële valkuilen waarin je kunt tuimelen als je financieel op eigen benen komt te staan. Jonge volwassenen starten dan een stuk weerbaarder dan nu het geval is. Het kan ongelukken met geld voorkomen, wat letterlijk veel waard is. Iedereen die wel eens een verkeerde keuze heeft gemaakt kan dat bevestigen, denk ik.
Achteraf blijkt vaak dat zo’n misser gemakkelijk te voorkomen was geweest. Het aanbod was dan te mooi om waar te zijn, het advies voelde niet goed of je hebt je mee laten slepen met het sentiment van die tijd. Kortom, je emoties wonnen het van je verstand. Da’s niet zo vreemd, zo zit ons brein nu eenmaal in elkaar.
Als je ooit een financiële slipcursus hebt gehad weet je dit soort situaties te herkennen en zal je waarschijnlijk veel beter beslissingen kunnen nemen. Je zal beter opletten bij een glad verhaal en je herkent gevaarlijke beslismomenten. Die cursus zou op iedere school moeten worden gegeven. Minister van Onderwijs, leest u mee?
Hans Tielkemeijer
Bron: Bureau Tielkemeijer, financiële educatie.